W japońskim szpitalu

Dzisiaj poruszę temat bardziej życiowy niż zazwyczaj – napiszę o japońskiej służbie zdrowia, a dokładniej – o szpitalu. Chciałabym tylko uprzedzić, że nie będzie to rozprawa naukowa z mnóstwem danych statystycznych, ale opis oparty na przeżyciach zwykłego pacjenta. Myślę jednak, że ten jeden konkretny przypadek da jakieś wyobrażenie o japońskiej służbie zdrowia. Ten „zwykły pacjent” to ja, a więc wszystkie informacje pochodzą z pierwszej ręki :)



Jakiś czas temu przeszłam operację i spędziłam w japońskim szpitalu dziesięć dni. Było to bardzo cenne doświadczenie. Nie uda mi się zrobić porównania z polskim szpitalem, ponieważ nigdy do niego nie trafiłam, ale może ktoś z Was mógłby coś napisać?

Szpital, w którym leżałam jest publiczny, średniej wielkości (404 łóżka), działa w nim przychodnia z dziewiętnastoma poradniami.

Nie wiedziałam czego się spodziewać, w sumie byłam przygotowana na najgorsze, zwłaszcza że mam podstawowe ubezpieczenie bez żadnych fajerwerków.

 

Kiedy już ustalono mi datę operacji i termin przyjęcia do szpitala, udałam się do działu przyjęć, gdzie otrzymałam kilkunastostronicowy informator pt. „Pobyt w szpitalu” i różne dokumenty do wypełnienia w domu i przyniesienia w dniu przyjęcia. Co ciekawego znalazło się w informatorze? Misja szpitala, prawa i obowiązki pacjenta, informacja o rodzajach sal szpitalnych i wysokości opłat za nie, informacja o systemie opłat za drogie procedury medyczne, lista dokumentów niezbędnych w dniu przyjęcia do szpitala, lista rzeczy potrzebnych pacjentowi podczas pobytu w szpitalu, praktyczne informacje o szpitalu (np. gdzie znajduje się telefon, gdzie sklepik, gdzie pralnia, jakie są godziny kąpieli, mapki pięter), wyjaśnienie jak chronione i wykorzystywane są dane osobowe, itp. itd.

Gwoli wyjaśnienia. W Japonii płacimy składkę na ubezpieczenie zdrowotne, ale leczenie nie jest bezpłatne – zazwyczaj odpłatność wynosi 30%. Jeśli kogoś czeka pobyt w szpitalu i poważniejsze leczenie (np. operacja) może ubiegać się o możliwość skorzystania z systemu opłat za drogie procedury medyczne. Ten system, tak w dużym skrócie, umożliwia ponoszenie kosztów leczenia w każdym miesiącu tylko do określonej kwoty, która jest uzależniona od wysokości dochodu. Ubezpieczenie zdrowotne obowiązuje we wszystkich placówkach medycznych, niezależnie od tego czy są one publiczne czy prywatne. Istnieją oczywiście procedury, których nie pokrywa ubezpieczenie i jeśli się na nie zdecydujemy, to płacimy 100%. Np. u prywatnego dentysty za koronę w całości porcelanową trzeba zapłacić dodatkowo, ubezpieczenie pokrywa tylko metalową z jedną powierzchnią porcelanową.

Wróćmy do szpitala. W dniu przyjęcia zgłosiłam się o ustalonej godzinie do punktu przyjęć. Tam przyjęto ode mnie wypełnione dokumenty, poproszono o podpisanie zobowiązania do niepalenia na terenie szpitala (ja akurat nie palę, ale ciekawe co robią palacze?) i o poczekanie. Po jakimś czasie przyszła pielęgniarka i zabrała na oddział mnie i trójkę innych pacjentów wraz z osobami towarzyszącymi. Zostałam zaprowadzona do przypisanej mi sali, a tam już inna pielęgniarka zajęła się mną dalej. Zostałam zważona, zmierzono mi wzrost i ciśnienie, sprawdzono czy biorę na stałe jakieś leki i jaki mam ich zapas, dostałam termometr i kartę do wpisywania temperatury, wypróżnienia i stopnia spożycia posiłków. Założono mi też plastikową opaskę na rękę – taki identyfikator z nazwiskiem, numerem pacjenta i kodem kreskowym. Załatwiłam też sobie przepustki na wyjście ze szpitala. Operację miałam mieć we wtorek. Normalnie zostałabym przyjęta do szpitała w poniedziałek, ale akurat w ten poniedziałek wypadało święto państwowe, więc musiałam zgłosić się już w piątek (w soboty, niedziele i święta przyjęć do szpitala nie ma – pracownicy biurowi mają wolne). Na szczęście lekarz prowadzący obiecał mi możliwość wyjścia na przepustkę. Myślałam, że zgłoszę się do szpitala w piątek, wyjdę na przepustkę i wrócę dopiero w poniedziałek, ale okazało się, że trzeba codziennie meldować się w szpitalu choć na chwilę.

Pierwszego dnia, zanim wyszłam na przepustkę, rozmawiałam z panią farmaceutką, która m.in. wypytała mnie o alergie, z lekarzem anestezjologiem i z pielęgniarką z sali operacyjnej, która chciała mi nawet pokazać zdjęcie sali operacyjnej. Nie skorzystałam :) Zjadłam też mój pierwszy posiłek szpitalny.

Leżałam w sali czteroosobowej – takiej standardowej, najtańszej. Dostępne były też jeszcze dwa rodzaje sal dwuosobowych i cztery rodzaje jedynek różniące się wyposażeniem i ceną. Tak dla porównania: doba w sali czteroosobowej kosztuje 1620 jenów a w najdroższej jedynce – 18360 jenów (!). Różnice w wyposażeniu: w czteroosobowej przy łóżku była szafeczka z szufladą zamykaną na klucz, ruchomy stolik, duża szafka na rzeczy osobiste, telewizor (płatny na kartę), lodówka i wspólna na całą salę umywalka z lustrem, natomiast w tej najdroższej jedynce – własny klimatyzator (funkcje grzania i chłodzenia), zestaw wypoczynkowy, komoda, szafka na rzeczy osobiste, telefon, telewizor, lodówka, wc, łazienka, umywalka. Ubezpieczenie obejmuje pobyt w sali standardowej, a za każdą inną trzeba dopłacić różnicę z własnej kieszeni.

W japońskich szpitalach każde łóżko osłonięte jest zasłoną, tak dookoła. Dzięki temu można się odizolować od pozostałych pacjentów. Kiedy oglądałam to na filmach, wydawało mi się dziwne. Zresztą zasłony można spotkać też i w gabinetach lekarskich, np. u ginekologa – tutaj podczas badania oddziela pacjentkę (a właściwie jej górną połowę) od lekarza. Ogólnie nie przepadam za tymi zasłonkami, ale okazało się, że w szpitalu to coś fantastycznego. Czułam się niemalże jak w jedynce. Co prawda przez zasłonki wszystko słychać, ale przynajmniej nie widać. Wedle uznania zasłonkę oczywiście można rozsunąć – w sumie nawet szpital zaleca odsłanianie jej w ciągu dnia, ale mało kto się do tego stosuje. 

 

 

Nad łóżkiem wisiała kartka z moim imieniem i nazwiskiem, nazwiskami lekarzy prowadzących i „mojej” pielęgniarki. Obok łóżka, na wysokiej szafce-schowku zawisła  kartka z datą operacji i informacjami kiedy mogę zjeść ostatni posiłek i do kiedy mogę pić.

Lekarzy prowadzących miałam dwóch, a właściwie to jeden był prowadzący, a drugi, hmm, nie wiem jak go określić po polsku, asystent prowadzącego? W każdym razie było ich dwóch. Obaj zaglądali do mnie codziennie rano i wieczorem. Tylko w sobotę i niedzielę przyszli raz, z rana. Zawsze uprzejmi, rzeczowi, mili. Czasami tylko zapytali jak się czuję i sprawdzili opatrunek, a czasami jeszcze coś zagadali, chociaż nie wdawali się w prywatne pogaduszki. To już prędzej pielęgniarki były bardziej skłonne do rozmów na tematy nie związane ze szpitalem. Gdybym była młodsza, to pewnie miałabym tylko jeden zarzut do lekarza prowadzącego. Jaki? Ano że nie jest zbyt przystojny 😊😉

Pielęgniarki. Było ich bardzo dużo na oddziale. Ta „moja” zajmowała się mną w dzień operacji i dwa-trzy dni po. Od rana do wieczora. W pozostałych godzinach i dniach przejmowały mnie inne. Nowa pielęgniarka zawsze przychodziła i przedstawiała się. Miały takie specjalne wysokie wózki z komputerem (i innymi potrzebnymi rzeczami), którymi jeździły po oddziale (= pchały je przed sobą), więc mogły od razu przy łóżku pacjenta sprawdzić lub wpisywać różne informacje (ciśnienie, temperaturę, itp.).

Na tablicy informacyjnej, która wisiała na korytarzu wyczytałam, że w godzinach 8:15-17:00 na oddziale pracuje 16 pielęgniarek i na każdą przypada 1-3 pacjentów, w godzinach 15:30-22:00 pracują 4 pielęgniarki i na jedną przypada 1-11 pacjentów, natomiast w godzinach 21:30-8:30 są tylko 3 i mają po 1-15 pacjentów na osobę.

Piszę pielęgniarki, ale oprócz kobiet byli też mężczyźni (pielęgniarze?).

Pielęgniarki były uśmiechnięte, uprzejme, pracowite, uczynne, delikatne. Zawsze. A wcale nie miały lekko. Na moim oddziale leżało sporo (większość?) ludzi starszych wymagających dodatkowej opieki. I one się nimi zajmowały bez narzekania. Co sobie myślały w głębi serca i co mówiły po pracy nie wiem, ale podczas wykonywania swoich obowiązków nie dały odczuć, że robią komuś łaskę. W soboty i niedziele dodatkowo roznosiły posiłki i sprzątały naczynia, bo panie zwykle się tym zajmujące miały wolne.

Posiłki. Śniadanie o godz. 8:00, obiad o 12:00 i kolacja o 18:00. Oczywiście typowo japońskie jedzenie. Wiadomo, że posiłków nie przygotowywała restauracja pięciogwiazdkowa, ale byłam szczerze zaskoczona obfitością i różnorodnością. Kiedy powiedziano mi, że na drugi dzień po operacji dostanę kleik ryżowy, to myślałam, że będzie to naprawdę sam kleik i nic więcej. Jakie było moje zdziwienie, gdy przyniesiono mi standardowy zestaw z kleikiem zamiast zwykłego gotowanego ryżu (ryż stanowi podstawę japońskiego posiłku).

Menu posiłków wywieszone było na tablicy informacyjnej na korytarzu. Na bieżący tydzień i na następny. W niektóre dni na obiad albo na kolację były dwa zestawy do wyboru, ale wybrać należało z dwudniowym wyprzedzeniem, jeśli dobrze pamiętam. Przypominała o tym informacja na karteczce dołączonej do posiłku.

Początkowo trudno mi było przestawić się na szpitalne godziny posiłków i w ogóle przystosować się do szpitalnego rozkładu dnia, do ciszy nocnej o 22:00, do pobudki o szóstej, siódmej rano. Bo jestem nocny marek i o godzinie ósmej rano zazwyczaj przekręcam się dopiero na drugi bok i śpię dalej. Ale cóż, nie było wyjścia. Zwłaszcza, że moi lekarze przychodzili rano przed 7:30 (!).

Pierwszy posiłek po operacji (obiad). Z kleikiem ryżowym.

Śniadanie. Najskromniejszy z posiłków. Chyba zawsze było mleko w kartoniku.

Obiad.

Kolacja. 

Śniadanie. To coś z rysunkiem kury to posypka do ryżu.

Kolacja z pieczoną rybą.

Ciekawostka dotycząca posiłków. Lewa część tacy, na której stały potrawy ciepłe też była ciepła, a prawa, na której stały potrawy zimne – zimna. Najwidoczniej musiały być rozwożone w specjalnym lodówko-piecyku (?). Niestety nie zwróciłam uwagi.

Acha, trzeba było mieć własne sztućce (pałeczki) i kubek na herbatę (roznosili dwa-trzy razy w ciągu dnia).

Higiena osobista. Na oddziale na korytarzu była spora umywalnia z dużym lustrem i automatycznymi kranami – nie trzeba było nic odkręcać, wystarczyło podstawić ręce pod kran. Można było też skorzystać z umywalki w sali. Nie zabrakło oczywiście łazienki z prysznicem i wanną. I kazano się kąpać prawie codziennie. Oczywiście tym pacjentom, którzy nie byli obłożnie chorzy i mogli się poruszać samodzielnie lub z niewielką pomocą. Ja akurat brałam tylko prysznic, ale jak ktoś miał ochotę, a Japończycy pewnie wszyscy mieli :), mógł również wymoczyć się w wannie.

Wzięłam obowiązkowy prysznic w dniu operacji przed pójściem na salę operacyjną i potem praktycznie codziennie z wyłączeniem pierwszego dnia po operacji. Tego dnia zamiast kąpieli moja pielęgniarka przetarła mnie od stóp do głów gorącym wilgotnym ręcznikiem.

Podkolanówki uciskowe.

Dostałam te podkolanówki do noszenia podczas operacji i dwa-trzy dni po. W ramach zapobiegania zatorowi płucnemu. Na temat zatoru też dostałam broszurkę informującą o przyczynach i sposobach zapobiegania.

Muszę też wspomnieć o ekipie sprzątającej, która pojawiała się na oddziale codziennie oprócz niedziel, a konkretnie o jednej pani od mopa. Była malutka, zgięta w pół i sprzątała korytarz i sale chorych dużym poprzecznym mopem. Zawsze uśmiechnięta i zagadująca do pacjentów. Kiedy pojawiła się w mojej sali w sobotę, jedna z pacjentek zwróciła się do niej z wyrazami współczucia, że musi pracować również w soboty, na co pani od mopa odpowiedziała, że wcale nie jest jej ciężko ani przykro, bo ona swoją pracę bardzo lubi (!).

Pośrodku piętra umiejscowiony był tzw. pokój dzienny – taka otwarta ogólnodostępna przestrzeń z telewizorem, stolikami, telefonem, automatem z napojam i regałem z książkami. I z pięknym widokiem na okolicę.

W ostatnim dniu pobytu w szpitalu, czyli w dniu wypisu, z samego rana jak zwykle pojawili się moi lekarze, a później przyszła pani z administracji z rachunkiem za pobyt w szpitalu. Przed opuszczeniem szpitala należało ten rachunek opłacić w kasie.

Wspomniałam na początku, że zostałam „zaobrączkowana”, tzn. dostałam opaskę identyfikacyjną. Nie wiem, jak jest w innych szpitalach, ale w tym moim mają hopla na punkcie identyfikacji pacjenta i przekazu informacji. Kiedy się idzie na jakieś badanie, zawsze pytają o imię i nazwisko, kiedy przychodził na oddział lekarz (poza oczywiście lekarzem prowadzącym) w jakiejś sprawie (np. anestezjolog) – pytał pacjenta o imię i nazwisko, przed wejściem na salę operacyjną proszono mnie o podanie imienia i nazwiska, i zapytano, czy wiem co mi będą operować. Wszelkie wyjaśnienia dotyczące choroby i leczenia podawane są na piśmie – lekarz tłumaczy ustnie pacjentowi i jednocześnie robi notatki na specjalnym papierowym formularzu. Pacjent i ktoś z rodziny, który musi być obecny w takiej sytuacji, podpisują taką notatkę. Oryginał zostaje w szpitalu, a pacjent otrzymuje kopię.

Podsumowując, czułam, że jestem pod bardzo dobrą opieką, że wszystko jest świetnie zorganizowane i mogłam sobie spokojnie „leżeć w szpitalu” i skupić się na zdrowieniu.

I jeszcze taka ciekawostka na zakończenie.

Numery sal nie kończyły się na 4 i 9. Na przykład po sali nr 503 następowała 505, a po 508 – 510. Dlaczego tak? Z powodu kanji (znaki logograficzne pochodzenia chińskiego, element pisma japońskiego) i ich czytań. Liczebniki 4 i 9 można odczytać tak jak kanji oznaczające odpowiednio śmierć i cierpienie, więc w szpitalach się ich unika. 
Ale piętro czwarte było :)